De Legende van het Neuzeke




Het Neuzeke

Sinds de uitvinding ervan, meer dan 150 jaar geleden, heeft het beroemde paarse kegeltje veel suiker doen vloeien. Het snoepje is ongeveer even oud als het Belgische Koninkrijk zelf en houdt heel wat geheimen in stand, niet alleen over de oorsprong ervan, maar ook rond de samenstelling van het ambachtelijke recept...

Een wijd verspreide legende vertelt dat het neuzeke zou zijn ontstaan in de 19e eeuw dankzij een lid van de clericus in de regio van Brugge. En dit zou kunnen als Franstaligen het neuzeke ook wel eens "bonnet de curé" noemen, wat pastoormuts betekent.

Deze Vlaamse piste lijkt te worden bevestigd door de etymologie. In oud-Nederlands zou "kuper" kegeltje betekenen, een vorm die onlosmakelijk verbonden is met die van het neuzeke. Vlaanderen gebruikt voor dit snoepje echter zelden de Franse naam "cuberdon". Het goddelijke snoepje gaat er over de toonbank als een neuzeke, een tsoepke, een topneus, een topke en zoveel meer.

In 2000 komt er echter een nieuwe etymologische uitleg voor de oorsprong van het woord "cuberdon". Het zou een verbastering van het woord "cul (de) bourdon" zijn.

Vlaamse en Waalse gastronomen mogen dan wedijveren om de oorsprong van het neuzeke, maar op één punt zijn ze het roerend ééns: zijn smaak is uniek en onovertroffen!

Het echte neuzeke bestaat uit een fijne buitenkorst die subtiel openbarst zodra je er de tanden in zet. Het neuzeke bevat een geraffineerde, zoete stroop. En wie ten volle wil genieten van de smeuïge binnenkant, zal de lekkernij binnen de 8 weken na productiedatum moeten proeven.

Het klassieke neuzeke wordt gemaakt met frambozenaroma, waaraan hij trouwens zijn paarsrode kleur ontleent.

Een van de essentiële ingrediënten voor heerlijke neuzekes is Arabische gom. Deze zeer kostbare gom wordt gewonnen op basis van het acaciabomensap, vooral in Saharaans Afrika. Door de schaarste aan Arabische gom tijdens de Tweede Wereldoorlog, scheelde het geen haar of het neuzeke geraakte in de vergetelheid. Zodra de grondstof in 1946 echter weer beschikbaar werd, konden de snoepfabrikanten die het geheim van dit snoepje hadden gekoesterd, hun productie heropstarten.

De samenstelling van het neuzeke behoort tot een van de best bewaarde geheimen van ons land. Slechts een paar ambachtelijke bedrijven beheersen de productie ervan tot in de puntjes.

Leopold 1

21 juli 1831. Leopold I, eerste koning der Belgen, legt de eed af op de grondwet. Het onafhankelijke Belgische Koninkrijk is een feit. Vanuit geschiedkundig perspectief betekent deze datum een keerpunt voor het land. Maar ook culinair laat deze gebeurtenis zijn sporen na. Tijdens het bewind van Leopold, ontstaat namelijk het fameuze neuzeke ...

Leopold wordt geboren op 16 december 1790 in Coburg (nu het Duitse Beieren) en overlijdt op 10 december 1865 in het paleis van Laken, in België. Hij is de jongste telg van Hertog Franz van Saksen-Coburg-Saalfeld en zijn tweede echtgenote, Gravin Augusta van Reuss.

In 1796 trouwt zijn zus Julienne met Groothertog Constantijn, broer en mogelijke opvolger van de Russische Tsaar. Deze Tsaar benoemt de jonge Leopold, dan amper 5 jaar oud, tot kolonel van het  Izmailovski-regiment van de keizerlijke wacht. Op 12-jarige leeftijd wordt Leopold generaal. Leopold wijst de graad van vleugeladjudant, die de Franse Keizer Napoleon I hem aanbiedt, af en sluit zich aan bij zijn schoonbroer, Alexander I van Rusland. Als kolonel van een Russisch cavalerieregiment neemt hij deel aan verscheidene veldslagen. Dat levert hem de titel op van divisiegeneraal van het Russische leger.

De vrede wordt hersteld en bezegeld met het Congres van Wenen. Op 2 mei 1816 treedt Leopold in het huwelijk met Charlotte-Augusta, prinses van Wales en kroonprinses van de Engelse en Ierse troon. Leopold is bijzonder gesteld op zijn echtgenote.

Maar het valt op het verliefde echtpaar. Bij de bevalling verliest Leopold niet alleen zijn eerstgeboren zoon, maar ook de prinses. Leopold blijft ontroostbaar achter.

Hij beslist zijn verdriet te verdrinken door hard te werken. Hij helpt enkele leden van zijn stamhuis tot diverse Europese tronen. Hij blijkt een getalenteerde bemiddelaar te zijn en zijn uitgebreide talenkennis blijft niet onopgemerkt.

In 1830 weigert hij de Griekse kroon. Hij vindt dat Griekenland te onstabiel is en te ver ligt van het centrum van Europa.

Het Nationaal Congres van België is het voortreffelijke militaire verleden van Leopold indachtig en stelt hem voor koning der Belgen te worden. Hij gaat in op het voorstel, op voorwaarde dat het grensprobleem en de schulden van België worden geregeld. Leopold wordt op 26 juni 1831 tot koning verkozen. Op 21 juli dat jaar legt hij de eed af in Brussel, datum waarop het Koninkrijk België officieel onafhankelijk wordt. Zo werd 21 juli de nationale feestdag van België.

Een Cuberdon Léopold Neuzeke voorbereiden vergt geduld, expertise en een perfecte beheersing van het voorbereidingsproces, waarbij geen enkele onnauwkeurigheid wordt toegestaan.

Het recept van Cuberdons Léopold neuzekes

Er wordt gezegd dat slechts 3 Belgische ambachtelijke bedrijven het originele recept van het echte neuzeke in huis hebben. Elk bedrijf verrijkt het neuzeke met een persoonlijk tintje. Maar de Cuberdons Léopold neuzekes zijn de enige die uitsluitend 100% natuurlijke grondstoffen gebruiken, waarvan de kwaliteit en de authenticiteit aan een zeer strenge selectie worden onderworpen.

Een Cuberdon Léopold neuzeke voorbereiden vergt geduld, expertise en een perfecte beheersing van het voorbereidingsproces, waarbij geen enkele onnauwkeurigheid wordt toegestaan.

Het duurt 7 dagen voor het knapperige zoete kegeltje tot stand komt.

Bij elk van de 6 fasen van het productieproces zijn een meesterlijke hand en eerbied voor de traditie van kapitaal belang.

Dit zijn, in het kort, de 6 onmisbare fasen:

Het aanmaken van de gietvormen voor eenmalig gebruik

De gietvormen waarin de neuzekes vorm krijgen, worden individueel aangemaakt en zijn voor éénmalig gebruik. Ze bestaan uit een houten kader waarop een dikke laag natuurlijk zetmeel ligt. Daarin wordt de vorm van het neuzeke ingedrukt. Met elke gietvorm worden precies 128 neuzekes gevormd.

Het voorbereiden en koken van de stroop

Het delicate mengsel met de basisingrediënten van Cuberdons Léopold wordt  in een koperen ketel uit 1921 voorbereid: natuurlijke Arabische gom, natuurlijke gelatine, biosuiker, natuurlijk frambozenaroma en natuurlijke kleurstoffen. Het mengsel wordt verwarmd en enkele uren krachtig beroerd tot  een volle en vloeibare stroop.

Het vullen van de gietvormen

De stroop wordt daarna manueel in een reuzengrote trechter gegoten die de voorbereiding in 16 gietmonden zal verdelen. Een mechanische transportband brengt elke gietvorm onder de gietmonden die het hete mengsel afvoeren.

Het drogen 

7 dagen lang worden de gietvormen met de Cuberdons Léopold neuzekes bewaard in een hermetisch afgesloten ruimte bij 55 °C. Tijdens deze warme droogperiode kan de korst van het neuzeke mooi harden, terwijl de kern lekker stroperig blijft.

Het ontvormen met de hand 

Na dit droogproces wordt elk neuzeke met de hand uit de vorm gehaald en met grote zorg in een mandje gelegd.

De individuele afwerking

Elk mandje wordt dan bewerkt met perslucht om de restjes zetmeel te verwijderen. Elk neuzeke wordt dan nog eens apart met een zachte kwast schoongemaakt.